De Omgeving van Steenwijk

Omgeving Steenwiek

Giethoorn het Hollands Venetië.

Dit autentieke Nederlandse dorp in het noordoostelijke deel van Nederland, in de kop van Overijssel. Zo is het maar 15 minuten van Steenwijk te berijken, en vanaf Amsterdam is het maar 85 minuten rijden met de auto van Amsterdam naar Giethoorn. Het is bekend door zijn bruggetjes, waterwegen en punters. het wordt wel het ‘Hollands Venetië genoemd. Giethoorn is langgerekt en bestaat uit drie buurten die steeds versprongen van elkaar liggen. In het noorden is dat het Noordereinde, dan volgt de Middenbuurt en ten slotte het Zuideinde. De Dorpsgracht is de centrale as van Giethoorn en eindigt in het zuiden in het Zuideindiger Wijde. De boerderijen en huizen zijn gescheiden door kavelsloten waarover vlonders liggen die de huispercelen verbinden. De bultrugboerderij is kemerkend voor Giethoorn. Door de vervening ontstonden plassen en meren. Om de turf te vervoeren groef men vaarten en sloten. Vele huizen zijn als ware op eilandjes gebouwd, die alleen via bruggetjes te bereiken zijn. De meeste van de meer dan 176 bruggen zijn privé-eigendom. Giethoorn was een nederzetting van veenontginners. De ontginning startte vanaf de oostoever van het Giethoornse Meer en bestond uit naar het oosten gerichte kluften die gescheiden werden door watergangen, zoals de Cornelisgracht en de Walengracht. De Dwarsgracht vormde een achterkade van een dergelijke ontginning. Naarmate de ontginning door de eeuwen vorderde werd het dorp oostwaarts verplaatst. De laatste keer gebeurde dat in de 17e eeuw, waarbij het dorp van de Gietersedijk, die later de Beukersweg genoemd werd, naar het gebeid van de huidige Dorpsgracht verplaatst werd. Rond 1750 schakelde het dorp over van vervening als basis van bestaan naar veehouderij. De grachten waren aanvankelijk gegraven voor de afvoer van turf, maar kregen meer en meer betekenis voor het landbouwbedrijf. Na de laatste verplaatsing van het dorp naar de Dorpsgracht kreeg Giethoorn het karakter van een waterdorp met een gracht begeleid door een voetpad met voor de scheepvaart afneembare vonders. Daarnaast kwamen de typerende hoge bruggetjes. Deze moesten hoog genoeg zijn om in de boot staande punteraars en hoog met hooi beladen bokken onbelemmerde doorgang te kunnen verlenen. De Gietersen gebruikten hun boten ook voor vervoer naar de omliggende plaatsen Steenwijk, Meppel, Zwartsluis en Blokzijl.

Blokzijl.

Blokzijl (Nedersaksisch: Blokziel) is een plaats in de Kop van Overijssel en maakt sinds de gemeentelijke herindeling van 1 januari 2001 deel uit van de gemeente Steenwijkerland in de Nederlandse provincie Overijssel. Tot 1973 was het een zelfstandige gemeente. Blokzijl ligt tussen Emme- loord en Steenwijk. De plaats dankt zijn naam aan een versterkte sluis, de Blokzijl (zijl=sluis). Blokzijl telt zo’n 1.400 inwoners. Blokzijl heeft een eigen haven voor de pleziervaart en een sluis. Ook grotere rondvaartboten doen regelmatig Blokzijl aan als tussen- stop. Op de kade staat een oud kanon, waarbij toeristen elkaar graag op de foto zetten. In het hartje van de stadje, bij de sluis, bevindt zich het sterrenrestaurant Kaatje bij de Sluis. In de 15e eeuw werd er al over “Blocksyl” (zoals de Vishandel) gespro- ken. In 1581 werd de plaats versterkt. Rond 1600 kreeg Blokzijl van prins Maurits allerlei privileges, zoals het benoemen jaarlijks op 1 januari van drie eigen gedeputeerden, later burgemeester genoemd. In 1610 trokken de Staten van Overijssel deze rechten weer in, omdat de prins consent niet had gevraagd. In Blokzijl ligt een oude zeesluis die al in de 16e eeuw de monding vormde van de Steenwijker Aa. Vooral de turf, die in het achterland gewonnen werd, zorgde voor veel bedrijvigheid. Johan de Ligny, Graaf van Amsberg, Stadhouder van Friesland, Groningen, Drenthe en Overijssel, maf genoemd worden als grote stimulator van deze omge- ving. Hij liet de toegangsvaarten verbeteren en havenkom aan leggen ten behoeve van de handel. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog werd de plaats door Diederick van Sonoy in 1581 versterkt, om zo aan de oost- zijde van de Zuiderzee een steunpunt voor de Staatse vloot en een uit- valsbasis voor de tropen tegen de Spanjaarden te krijgen. De naam Blokzijl, ofwel versterkte sluis, is toen ontstaan. Blokzijl was een lange tijd onder Spaans bewind en in die tijd ging het Blokzijl voor de wind. De plaats lag aan een kanaal dat toegang gaf aan de Zuiderzee en was een belangrijk handelspunt. Blokzijl verkreeg in 1672 stadsrechten van Prins Willem III. In 1674 protesteerde de drost van Vollenhove. De Staten van Overijssel weigerden toen om de rechten te bevestigen. In 1675 werden de stads- rechten weer ingetrokken en viel Blokzijl weer onder het schoutambt Vollenhove.

In de eerste helft van de 16e eeuw bloeide de stad op. Joris Schenck van Toutenburg werd drost en later stadhouder van Overijssel voor keizer Karel V. Schenck liet net buiten de de stad het kasteel Toutenburg bouwen. Vollenhove werd met deze residentie het bestuurscentrum voor de drie noordelijke provincies: Groningen, Friesland, en Overijssel. Drenthe telde niet mee omdat het te arm werd geacht. Bij het uitbreken van de Tachtigjarige Oorlog verloor Vollenhove de rol van bestuurscentrum, en in de eeuwen daarna kwijnde de stad weg. In 1818 werd Vollenhove verdeeld in Stad Vollenhove en Ambt Vollenhove, het platteland dat bij Vollenhove hoorde. In de tweede helft van de 19e eeuw bloeide Vollenhove weer even op. De slotgracht van het Olde Huys werd visserijhaven, en het kasteel werd afgebroken. Toen in 1859 het eiland Schokland werd ontruimd, vestigden de meeste Schokkers zich te midden van de resten van het kasteel. Aaan het einde van de 19e eeuw werd een nieuwe haven gebouwd en ontstond een specifiek vissersschip, de Vollenhovense bol. Door de aanleg van de Afsluitdijk (1932) kwam aan de Zuiderzeevisserij een eind. Vollenhove werd in het begin van de Tweede Wereldoorlog belangrijk als werkhaven voor de inpoldering van Noordoostpolder.

Bezienswaardigheden

• In Vollenhove zijn vele historische gebouwen te vinden. De Grote of Sint-Nicolaaskerk is een laatgotische hallenkerk, die in de 15de eeuw zijn huidige vorm kreeg. De kerk, gelegen aan de binnenhaven, is tussen 1968 en 1976 gerestaureerd en is in gebruik bij de protestantse kerkgemeente. • De ander historische kerk is de Kleine of Lieve-Vrouwekerk, gebouwd vanaf 1423, en in 1461 uitgebreid met een toren. Deze staat in de Bisschopstraat. HaveZate Oldruitenborgh uit 1524 was vroeger een jachtslot van het kasteel Toutenburg; de ruïne van dit kasteel is van afstand te bekijken. • Het stadhuis uit 1621 was tot 2001 als zodanig in gebruik. In de voormalige Latijnse School uit 1627 is een restaurant gevestigd. Ook is nog het oude tramstationnetje van de voormalige lijn Blokzijl-Zwolle te zien. • In der Kerkstraat bevinden zich de rooms-katholieke kerk en de Gereformeerd-vrijgemaakte kerk. • En natuurlijk de oude haven.

Henderik de Vroomestraat.

Straat vernoemd naar hem. (Dalen 5 april 1882 – Steenwijk 28 oktober 1957), melkcontroleur, wethouder. Was aanvankelijk melkcontroleur in Smilde, Oldeholtpade, Wolvega en Steenwijk, waar hij een melksalon en een limonadefabriek had. Hij trad toe tot de S.D.A.P. en was van 1919-1939 gemeenteraadslid en van 1939-1941 wethouder te Steenwijk. Wegens zijn huwelijk met een joodse vrouw en zijn anti- Duitse activiteiten moest hij tijdens de Tweede Wereldoorlog onderduiken. Van 1945- 1946 was hij opnieuw wethouder, daarna lid van Gedeputeerde Staten van Overijssel en daarnaast waarnemend Commissaris der Koningin. Hij was medeoprichter van de fanfare Tot Steun In Den Strijd, van de Openba-re Lees- zaal, van de Oudheidkamer, van het Hunehuis in Havelte en was op-richter van de Vereniging voor Kindervakantiekolonies.

Omgeving Steenwiek

Bezoek Nationaal Park Weerribben-Wieden

Giethoorn het Hollands Venetië.

Blokzijl.

Blokzijl (Nedersaksisch: Blokziel) is een plaats in de Kop van Overijssel en maakt sinds de gemeentelijke herindeling van 1 januari 2001 deel uit van de gemeente Steenwijkerland in de Nederlandse provincie Overijssel. Tot 1973 was het een zelfstandige gemeente. Blokzijl ligt tussen Emme-loord en Steenwijk. De plaats dankt zijn naam aan een versterkte sluis, de Blokzijl (zijl=sluis). Blokzijl telt zo’n 1.400 inwoners. Blokzijl heeft een eigen haven voor de pleziervaart en een sluis. Ook grotere rondvaartboten doen regelmatig Blokzijl aan als tussen-stop. Op de kade staat een oud kanon, waarbij toeristen elkaar graag op de foto zetten. In het hartje van de stadje, bij de sluis, bevindt zich het sterrenrestaurant Kaatje bij de Sluis. In de 15e eeuw werd er al over “Blocksyl” (zoals de Vishandel) gespro-ken. In 1581 werd de plaats versterkt. Rond 1600 kreeg Blokzijl van prins Maurits allerlei privileges, zoals het benoemen jaarlijks op 1 januari van drie eigen gedeputeerden, later burgemeester genoemd. In 1610 trokken de Staten van Overijssel deze rechten weer in, omdat de prins consent niet had gevraagd. In Blokzijl ligt een oude zeesluis die al in de 16e eeuw de monding vormde van de Steenwijker Aa. Vooral de turf, die in het achterland gewonnen werd, zorgde voor veel bedrijvigheid. Johan de Ligny, Graaf van Amsberg, Stadhouder van Friesland, Groningen, Drenthe en Overijssel, maf genoemd worden als grote stimulator van deze omge-ving. Hij liet de toegangsvaarten verbeteren en havenkom aan leggen ten behoeve van de handel. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog werd de plaats door Diederick van Sonoy in 1581 versterkt, om zo aan de oost-zijde van de Zuiderzee een steunpunt voor de Staatse vloot en een uit- valsbasis voor de tropen tegen de Spanjaarden te krijgen. De naam Blokzijl, ofwel versterkte sluis, is toen ontstaan. Blokzijl was een lange tijd onder Spaans bewind en in die tijd ging het Blokzijl voor de wind. De plaats lag aan een kanaal dat toegang gaf aan de Zuiderzee en was een belangrijk handelspunt. Blokzijl verkreeg in 1672 stadsrechten van Prins Willem III. In 1674 protesteerde de drost van Vollenhove. De Staten van Overijssel weigerden toen om de rechten te bevestigen. In 1675 werden de stads- rechten weer ingetrokken en viel Blokzijl weer onder het schoutambt Vollenhove.

Bezienswaardigheden

• In Vollenhove zijn vele historische gebouwen te vinden. De Grote of Sint-Nicolaaskerk is een laatgotische hallenkerk, die in de 15de eeuw zijn huidige vorm kreeg. De kerk, gelegen aan de binnenhaven, is tussen 1968 en 1976 gerestaureerd en is in gebruik bij de protestantse kerkgemeente. • De ander historische kerk is de Kleine of Lieve- Vrouwekerk, gebouwd vanaf 1423, en in 1461 uitgebreid met een toren. Deze staat in de Bisschopstraat. HaveZate Oldruitenborgh uit 1524 was vroeger een jachtslot van het kasteel Toutenburg; de ruïne van dit kasteel is van afstand te bekijken. • Het stadhuis uit 1621 was tot 2001 als zodanig in gebruik. In de voormalige Latijnse School uit 1627 is een restaurant gevestigd. Ook is nog het oude tramstationnetje van de voormalige lijn Blokzijl-Zwolle te zien. • In der Kerkstraat bevinden zich de rooms- katholieke kerk en de Gereformeerd- vrijgemaakte kerk. • En natuurlijk de oude haven.

Henderik de Vroomestraat.

Straat vernoemd naar hem. (Dalen 5 april 1882 – Steenwijk 28 oktober 1957), melkcontroleur, wethouder. Was aanvankelijk melkcontroleur in Smilde, Oldeholtpade, Wolvega en Steenwijk, waar hij een melksalon en een limonadefabriek had. Hij trad toe tot de S.D.A.P. en was van 1919-1939 gemeenteraadslid en van 1939-1941 wethouder te Steenwijk. Wegens zijn huwelijk met een joodse vrouw en zijn anti-Duitse activiteiten moest hij tijdens de Tweede Wereldoorlog onderduiken. Van 1945-1946 was hij opnieuw wethouder, daarna lid van Gedeputeerde Staten van Overijssel en daarnaast waarnemend Commissaris der Koningin. Hij was medeoprichter van de fanfare Tot Steun In Den Strijd, van de Openba-re Lees-zaal, van de Oudheidkamer, van het Hunehuis in Havelte en was op-richter van de Vereniging voor Kindervakantiekolonies.